चैटे डशै राकेट पामले
आलम थानागं आन्निगं के स्याह्केले
वुद्ध घर्तीले चैते दशैलाई संझीएर गाएको मगर भाषाको यो गीत स्यागंजाको पश्चिम भेकमा खुवै प्रशिद्ध छ । चैते दशैमा आलम देवीको दर्शन गर्ने र त्यसै क्षेत्रको मेलामा रमाउने पुरानो प्रचलन हो । आजभोली स्थानीय युवा क्लवले चैते दशै आलमथान महोत्सव समेत आयोजना गर्ने गरेको छ ।
हुनत आलमथानको गीत गाउने गायक वुद्ध आफै यसवर्ष चैते दशैमा आलम जान नपाउने भन्दै लुम्वीनी भ्रमणमा छन । म भने शाह राजहरुकी इष्ट हाम्री भने घनिष्ठ आलम देवी संझीरहेको छु । मेरो स्मृतिमा वाल्यकालक आलमदेवी भ्रमणका रमाइला दृष्यहरु नाचीरहेका छन ।
आलम देवी संझीदा मेरो स्मृतिमा आउने अर्को स्थान हो राम्दी । राम्दी मेरा लागि वियोगको मानक लाग्छ । काली तटको राम्दीमा मानिसको अन्तिम संस्कार गर्ने भएर वा राम्दी पुल तरेर मुग्लानीया हुने भएर पनि होला राम्दी मेरा लागि वियोगको विम्व हो । यही विम्वलाई मानक मानेर भने धेरै गीत संगीतहरु श्रृजना भएका छन ।
अहीले त मरिन्छ क्यारे
राम्दीमा पीपलु ओइलायो
अग्लो छ राम्दीको पुल
खसे भने वाचुला नभने
युट्युवले पुरानो गीत सुनायो । कुनै विद्यालयको वार्षीकोत्सव कार्यक्रममा कलिला वाल वालीकाले यो वृद्ध गीत मसिनो स्वरमा गाउदै थिए । म भने मेरा पुराना स्कुले दिन र राम्दीको स्मृर्तीमा हराउदै थिए । राम्दी स्यागंजा र पाल्पालाई जोड्ने भएर होइन, प्रसिद्ध शीद्ध बाबाको थान भएर मात्र पनि होइन, यो सिद्धार्थ राजमार्गको काली गन्डकी माथी निर्मित शुन्दर पुलका कारणले पनि प्रशिद्ध थियो ।
कन्चन काली माथी वनेको यो पुलले तंहाको जीवन शहज, सरल मात्र होइन शुन्दर पनि वनाएको थियो । मानीसको जन्म देखि मृत्यु सम्मका १६ संस्कार यही राम्दी र कालीको तटमा हुन्थे । परदेशीने लाहुरे यही पुल तरेर मुग्लान जान्थे । त्यसैले त उनीहरु यही पुललाई कल्पेर गीत गांउथे ।
राम्दी पुल तरने वित्तिकै
बांचे भेट मरे त यत्तिकै
जीवनसंग विरक्त भएर कल्पवासमा आउने विधवा हुन या इश्वरको खोजीमा तपस्याकालागि संसारिक मार्ग छोडेकाहरु हुन राम्दी सजिलो गन्तव्य थियो । हरेक कात्तिके ठूला एकादशी, वैशाखे सक्रान्ति,माघे सक्रान्तिमा मेला लाग्ने राम्दी विगतमा जति गुलजार थियो अहिले त्यति गुलजार वनेको छैन ।
पुल पुरानो हुदै छ । गन्डकी र धौलागिरी अंचलको पहाडलाई मधेर र भारतसंग जोड्ने एकमात्र विकल्प राम्दीको पुलका अनेक विकल्पहरु आइसकेका छन । अहिले पोखरा भैरहवा सिधा हवाई उडान समेत भएपछि यसको महत्व अझै खस्केको छ । महत्व घट्दै गएपनि स्मृति भने झन झन ताजा भइरहन्छ । त्यसैले त राम्दी पुलको मानकमा अनेक गीतहरु वनेका छन र ती सवै उत्तिकै हिट पनि । नारायण रायमाझी र अमृता झेडी भन्दैछन
संगै वस्न कैलेनी जुटेन
तिम्रो फोटो साथैमा टुटेन
राम्दी पुल तर्ने
वाचे हुम्ला भेट मरे के गर्ने
वाल्यकालका सम्झना र अहिलेको परिवर्तन(जीवनशैली)को बारेमा शब्द बढाउनु पर्यो । सर हजुर
Sure. Dipendra Ji.