अझै उस्तै छ: जनतामावीको पुरानो भवन ।
जनता मावी स्यागंजाको पश्चिम क्षेत्रकै पुरानो र प्रतिष्ठित माध्यमिक विद्यालय हो । यस विद्यालयमा अध्ययन गरेकाहरु राज्यको उच्च तहमा पुग्नुका अलावा देश विदेशमा समेत नाम कमाउन सफल भएका छन । आफ्नो सिमित ज्ञानको ठुलोअंश यसै विद्यालयवाट आर्जन गर्न पाएकोमा म पनि आफुलाइ भाग्यमानी नै ठान्दछु । झन्डै 2016 सालमा स्थापति यस विद्यालयमा अनेक उकाली ओरालीका वावजुद २०४७ देखि २०५१ सम्म मैले पनि अध्ययन गरेको थिए ।

अव घर घर:चारवजेको विद्यालय छुट्टीपछि घरघर लागेका जमावीका विद्यार्थीहरु ।
अघोषीत नाकावन्दीले शहर सकसपुर्ण हुदै जादा गांउ संझिएको म पुराना स्मृतिमा हराउदै जादा कुनै वेला लिइएको यो तस्विर फ्ल्यास व्याकमा आयो जसलाई सेयर नगरी रहन मनले मानेन । हुनत चाडवाडको सिजन शुरु हुदा मन चंगा हुनु पर्ने हो तैपनि निरन्तरताका अस्थिरता र अभावले गांउको महत्व वढाएका छन । तिनै अभावहरुले स्मृतिमा पुर्याउदा रहेछन । तिनै स्मृतिहरुमा आइरहने जमावी र मेरा सहपाठी मित्रहरुप्रति पुरानो विद्यालय भवन हुनत अहिले नंया भवनमा पठन पाठन चल्दछ ।

विर्घाकै प्रशिद्ध जनता मावीमा लामो समय अध्यापन गराउनु भएका डिल्ली नारायण गुरु र जनतामावी पर्याय जस्ता लाग्छन मेरा लागि ।
स्यागंजामै नमुना मानिएको र विर्घाको शैक्षिक जागरणका लागि प्रशिद्ध रहेको जनता मावीको पुरानो भवन जीर्ण भएर गए संगै नंया भवन तयार भएको छ । अनेक आरोह अवरोहका बीच लामो समय अध्यापन गराउनु भएका डिल्ली नारायण गुरुपनि हाल वृद्ध अवस्थामा हुनुहुन्छ ।
केही दिन पहिले अर्चलेमा डिल्ली नारायण गुरुसंगको जम्का भेटमा उंहासंग लामो भला कुसारी भयो । राजनैतिक विचार या विगतका क्रियाकलापमा जो जंहा रहेपनि डिल्ली नाररायण गुरु मेरालागि आदरणीय हुनुहुन्छ ।
उंहाले गण्डकी पश्रवण क्षेत्रका तिर्थस्थलको वारेमा वताउनु भएको ज्ञान मैले वर्षौ लगाएपनि पाउन सक्तिन त्यस्ता ज्ञानका खानी डिल्ली नारायण गुरु गत वर्षको पत्नी वियोगपछि एकल जीवन विताउदै आउनु भएको छ ।
त्यस्ता संस्कृत साहित्यका प्रविण डिल्लीनारायण गुरुसंग शिवलला पान्डे र मेरो वार्तालाप अविस्मरणीय रहेको थियो ।

डाडा पारीका घामःअर्चले शुन्दरको पसलमा चियापत्ती किनेपछि डिल्ली नारायण गुरु ।

कुरा यसो होः कपीमै लेखेर गण्डकी क्षेत्रको महत्व देखाउदै गुरु । साथमा रमेश अर्चले ।

इतिहास र वर्तमानः जनता मावीको नंया र पुरानो भवन ।

विद्यालय ज्ञानको पहिलो केन्द्र हो । विर्घा स्यागंजाकै शैक्षिक जागरणमा अग्र पंक्तिमा आउछ । यंहा २०१३ सालवाट विद्यालयको शुरुवात भएको पाइन्छ । यहाको जनता मावी पनि स्यागंजाका पुराना माध्यमिक विद्यालय मध्ये एक हो । त्यसैले  जैसिडांडाका अर्याल, फापरथुमका ढकाल, लुव्दी खोलाका रेग्मी र विर्घाको पान्डेहरु हरेक क्षेत्रमा अगाडी छन  देश विदेशमा ।
विर्घाका व्यक्तिहरु निजामती, शैक्षीक  वा अन्य शिक्षाका क्षेत्रमा अग्रणी रहेका छन । सामान्य ज्ञानको समेत विषय वनेका पूर्व तथा वर्तमान सचिवहरु अनन्तराज, आत्माराम र शंकर पान्डे यही विद्यालयका उत्पादन थिए । शिक्षाले चेतना जगाउने चेतनाले कन्फिडेन्स वढाउने  भएकाले विर्घालीहरु सवै क्षेत्रमा अगाडी छन भनिन्छ । त्यसैले वलाम वेल्टारी होस या मिर्मी सवैतिर चर्चा चल्छ, ढेंडुवाको वुढो चिनिन्न, विर्घाको ठुलो चिनिन्न ।
यसै मेशोमा यही जनता मावीका पुर्व विद्यार्थी तथा नेपाल सरकारका सहसचिव विर्घा चिसापानीका रेश्मीराज पान्डेको पहल तथा भारतीय दुतावासको सौजन्यमा विर्घामा जनतामावीको लोभ लाग्दो भवन वनेको छ । यो भवन वनेपछि त विर्घाको शैक्षिक शुधारमा थप सहजता आउने अनुमान गरिएको छ ।

जनतामावीको भवन । तस्विर सौजन्यः कृष्णराज पान्डे, टाइप जोन ।