मुसलधारे पानी रोकीने छाट छैन । मिनभवनको दक्षीणायनवाट चिल्ला सडक र यंहा रुझ्दै दौडेका सवारी हेर्नु कम्ता आनन्द छैन । सिभिल हस्पीटललाई सम्मुख पारेको मेरो कक्षले काममा पनि वेग्लै उर्जा दिन्छ । कामको लोड भए सडक हेर्नु फ्रेश हुनु र फेरी काममा फर्कनु । अथाह सेवाग्राहीको भिडवाट आएको ज्यानले यो सरल कार्यावतावरण र नीतिगत कार्यमा गुन मानेको छ ।
एकल कांटे शैलीको कामले हराएको सिर्जनशिलता फेरी वौरीन लागे जस्तो भएको छ । एउटै ध्याउन्न भन्दा धेरै ध्याउन्न रमाइलो हुदो रहेछ । अपेक्षा नगरेपछि अप्राप्तीका गुनासाहरु आफै कमजोर हुंदा रहेछन । म यस्तै खाली र खुशी भएको छु ।
असार मासको दर्केको पानीमा मेरो विगत, मेरो, गांउ र मेरो वालापन मिस हुदा घरतिर फोन गर्छु । मेरो सहपाठी शेषकान्त भन्छन । यां पनि पानी पर्याछ यार । कारीकोट जानी त जिपै चल्न सकेनन । मेरो अतितले मलाई फेरी सोधाउछन अनि आप नी शेषकान्त ? हो यार अली अली पाक्न लागे । चोट्या चोट्याहा पाक्याछन । अव पाक्छन होला । फोनको अर्को टुंगो वाट शेषकान्त वोलीरहदा यो टुंगो शुन्य भएर शुनी रहेको छ ।
सुनाइमा गांउ मिस भइरहेको छ । खेतका मकै खाने वेला भए होलान, वारीका त दोहोर्याउने वेला भएहोलान । वुडावुडी लगातारको झरीले उच्छार नपाएर कुकुरको मुत पनि कति आइरा होला भनेर पुट्पुटाउदै होलान । लगातारको वर्षा र सुध्रीएको मौषमले घांस काट्नेहरुलाइृ राहत भएको छ । नजिकैका खोरीयामा घांस पलाउन लागे होलान ।
पानीका मुहान सुकेर काकाकुल वनेका डांडा डांडामा वस्नेहरुलाई पनि राहत भयो होला । अव मुलहरु सर्सिन थाले । मुल सर्से मुल नसर्से वलेनी पानी जसरी पनि काम चलाउछन गांउलेहरु । यस्तै वर्षामा हो वान्द्रे डांडाका त दविल्लो तर्न नसकेर वलेनीको पानी खान्छन रे भन्ने सुनेको । तरुन पनि कसरी उर्लेर आएको दविल्लो वर्षामा मान्छे वगाउने ल्याकत राख्दछ । वर्षाले दाउरा भिज्ने र घर चुहिनेहरुलाइृ भने आपत दिन्छ ।

केही वर्ष अगाडी हुंदो हुं त पानी कागत ओडेर मौलाका गरामा डिल डिलै हिडिन्थ्यो । खेतका बीचवाट छंग छंगी वग्ने पानी हेरे रोमान्चित वनिन्थ्यो । भुष्टुंग खोलो त तर्न नसकिने भको छ रे भनेर हेर्न पुगिन्थ्यो । समय फेरिएको छ । स्मृतिहरु मात्र ज्युंका त्यू छन । राजधानी छिरेकी आमाले वावु गांउ नै प्यारो लाग्छ पुर्याइदेउ भन्दा मलाई आमाको भावनाले छोाएको छ । गांउको छोटो स्मृतिले त वेला वेला नोष्टाल्जिक वन्ने म १३ वर्षमा विवाह भएर विर्घा भित्रिएकी मेरी आमालाई त्यो गांउको वर्षा, ति वजेका मकैका पात, सांझ नपर्दै कराउने झ्याउकीरी कति मिस हुंदो हो । एक्लै हुंदापनि गांउ तिरै वल गर्ने आमालाई म यिनै भावनाले रोक्न सक्दीन । मैले चिल्ला सडकमा परेको झरीमा गर्ने आनन्द भन्दा मेरी आमाले खहरे खोलाहरुमा गर्ने झरीको आन्नद आत्मिय छ । आफ्नो छ र प्यारो छ ।

स्थानीय युवाको निरन्तरको पहल तथा अर्थ मन्त्रालयका पदाधिकारीको सहयोगमा यस वर्ष विर्घामा विकासको मुहान फुटेको छ । तत्कालिन मन्त्रिपरिषदका अध्यक्ष खिलाराज रेग्मीका पालामा कायम भएका शिर्षकहरु तथा यस वर्षपनि कायम भएका नंया शिर्षकहरुमा यथेष्ट वजेट विनियोजन भएको हो । मिर्मी रानीघाट वहुवर्षीय सडकका अलाव स्थानीय विद्यालय भवन, मठ मन्दिर, प्रहरी चौकी, स्वास्थ्य चौकीका लागि समेत यसवर्ष रकम विनियोजन भएको छ ।
विकासकालागि स्थानीय सक्रिय युवाहरु समूह वनाएरै निरन्तर रुपमा लागेपछि लगातारका प्रतिफलहरु प्राप्त भएका हुन । संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मनत्रालय तथा शहरी विकास मनत्रालयकाक कार्यक्रममा त्यस क्षेत्रका आयोजनाहरु समेटिएका हुन । यसै गरी मिर्मी कारिकोट सडक, विर्घा टगंलेहवा सडक एवं मिर्मी कारिकोट सडककालागि पनि पर्याप्त वजेट विनियोजन भएकाको छ ।
मठ मन्दिरको लागि विनियोजित रकम
-आलमदेवी मन्दिर,आलमदेवी ६ स्यांग्जा १५ लाख
-ऊं श्री कल्याणेश्वोर पंचमुखी महादेव मन्दिर बिर्घा (कट्टी) ४ लाख
-कालिका मन्दिर भवन संरक्षण,बिर्घा १ खहरे स्यांग्जा ३ लाख
-क्षेत्रपाल कालिका मन्दिर, बिर्घा ५ स्यांग्जा २ लाख
-गौरीघाट किरियापुत्री भवन १ लाख नियमित बजेटमा
-पराशक्ति दूर्गा मन्दिर बिर्घा ३ स्यांग्जा २लाख
-क्षेत्रपाल कालिका मन्दिर, बिर्घा ३ मिर्चण्डी २लाख

मिर्मी, विर्घा हुदै रानीघाट जोड्ने सडक वहुवर्षीय सडक अन्तर्गत पक्की हुने पक्का भएको छ । गत वर्ष रणनैतिक सडकको रुपमा वजेट विनियोजन भएपनि यस वर्ष निरन्तरता पाउन नसकेको सडकका विषयमा स्थानीय युवाहरुको पहल पछि पक्की हुने पक्का भएको हो । गएको शुक्रवार राजेन्द्र पान्डेको नेतृत्वमा गएको प्रतिनिधि मन्डल समक्ष अर्थ मन्त्रालयका उच्च अधिकारिले उक्त सडकलाई वहुवर्षीय आयोजनामा स्तरोन्नती गर्ने प्रतिवद्धता जनाएका थिए ।
प्रतिवद्धता मुताविक २०७३ जेठ २१ गतेको माननीय मन्त्रीस्तरीय निर्णय वाट उक्त सडक वहुवर्षीय आयोजनामा परेको हो । निर्णयमा २६ करोड ५३ लाख वरावरको रकम स्विकृति भएको उल्लेख छ । उक्त निर्णयको पत्र वुधवार अर्थ मन्त्रालयले भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयमा पठाएको छ । चलानी नंवर २३६१ वाट मिति २०७३।०२।२६ मा भौतिक मन्त्रालयलाई पठाइएको उक्त पत्र मुताविक मन्त्रालय मातहतको सडक विभागले वहुवर्षीय सडकको प्रकृया अगाडी वढाउछ । जस अनुसार पोखरा क्षेत्रीय सडक निर्देशनालयले ठेक्का प्रकृया अगाडी वढाउछ । टेन्डर प्रकृया लगायतका कार्यहरु पूराहुदा मंसिर महिनावाट औपचारिक काम शुरु हुने देखिन्छ । हाल उक्त सडक खन्डमा भइरहेको विस्तारको काम भने गत वर्षको वजेट अन्तर्गतको रकम वाट केही समयको लागि भएको हो ।

गत वर्ष रणनैतिक सडकमा परेको विर्घा रानीघाट सडक खन्डले वहुवर्षीय सडकको रुपमा निरन्तरता पाउने भएको छ । गत वर्ष मुलुककै ठुलो जलविद्युत आयोजना कालीगन्डकी ए लाई जोड्ने वैकल्पीक मार्गका रुपमा ६ करोड ३० लाख रुपैया वजेट विनियोजन भएको सडक यस वर्षको वजेटमा समेटीन सकेको थिएन ।
विर्घा ५ चिसापानी निवासी तथा हाल अर्थ मन्त्रालयमा कार्यरत युगराज पान्डेको विशेष पहलमा रणनैतिक सडक अन्तर्गत पर्न सफल उक्त खन्डका लागि गत वर्ष वजेट विनियोजन भएको थियो । स्थानीय स्तरमा अनेक प्रचारवाजी गरिएपनि सडकको वास्तविकता अर्कै रहेको जानकारहरु वताउछन । रणनैतिक सडकहरुले वहुवर्षीय सडकले जस्तो वजेटमा निरन्तरता पाउन सक्तैनन ।
आर्थिक वर्ष २०७३÷ ७४ को वजेटले स्यागंजालाई उच्च प्राथमिकता दिएपनि विर्घा क्षेत्र लाभान्वित वन्न नसकेपछि विर्घा ६ का राजेन्द्र प्रसाद पान्डेको पहलमा अर्थ मन्त्रालयमा निरन्तरको ताकेतापछि उक्त सडकलाई वहुवर्षीय सडकमा स्तरोन्नती गर्न अर्थ मन्त्रालयका उच्च अधिकारीहरु सहमत भएका हुन । वहुवर्षीय सडकको रुपमा वार्षीक कार्यक्रममा समावेश भएपछि आयोजना सम्पन्न नभएसम्म अर्थ मन्त्रालयले वजेटको कुनै कमी हुन दिदैन र सालवसाली रुपमा पर्याप्त वजेट विनियोजन गर्दछ ।

मिर्मी, विर्घा, आलमदेवी, लसर्घा वेसी, चन्डीभन्ज्यागं र पाल्पाको समेत विकासको लाइफ लाइन मानीएको उक्त सडक पुरा भएपछि विर्घा देखि वुटवल सम्मको यात्रा २ घन्टामा पुरा हुन्छ । स्थानीय रुपमा अनेक आश्वासन वाडींएपनि सस्तो राजनैतिक लोकप्रीयता वाहेक विकासको प्रतिफल प्राप्त हुन नसकेपछि स्थानीय युवाहरुको एक समुहले शुक्रवार अर्थ सचिव लोक दर्शन रेग्मी समक्ष माग पत्र लिएर पुगेको थियो । राजेन्द्र प्रसाद पान्डेको नेतृत्वमा गएको प्रतिनिधि मन्डलमा जलेश्वर पान्डे, दिपक पान्डे, नारायण पान्डे, गंगाधर पान्डे लगायतको सहभागीता रहेको थियो ।
प्रतिनिधि मन्डलको मागपत्र लिदै अर्थ सचिव रेग्मीले रणनैतिक महत्व समेत वोकेको मिर्मी रानीघाट सडक खन्डलाई वहुवर्षीय आयोजनामा समावेश गरिने र त्यसले काली गन्डकी ए का लागि वैकल्पीक मार्ग र स्थानीय आवागमनलाई सहज वनाउने वताए ।

प्रतिनिधी मन्डलले मिर्मी रुद्रवेणी सडक, आलमदेवीको पर्यटकीय गुरुयोजना, विर्घाको खानेपानी समस्या, काली गन्डकी क्याम्पस तथा भवानी उच्च मावीको भवन निर्माण तथा पुस्तकालय निर्माण, विर्घा स्वास्थ्य चौकीको स्तरोन्नती, विर्घा प्रहरी चौकी भवन निर्माण, विर्घा चन्डी भन्ज्यागं सडक सुधार लगायतका विषयमा पनि माग पत्र पेश गरेको थियो ।
माग पत्रका सम्वन्धमा प्रतिक्रीया दिदै अर्थ मन्त्रालयका उच्च अधिकारीहरुले मिर्मी विर्घा तथा रानीघाट सडक एवं मिर्मी विर्घा रुद्रवेणी सडकलाई उच्च प्राथमिकतामा राखिने, विर्घा प्रहरी चौकी भवन निर्माणका लागि वजेट विनियोजन भइसकेको तथा स्वास्थ्य चौकीलाई प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा स्तरोन्नती गरिने कार्य तत्काल शुरु हुने वताए । अन्य कार्यक्रमहरुकालागि पनि वजेट विनियोजन गरिएको र काम शूरु हुने जानकारी दिइयो ।
मिर्मी विर्घा रानीघाट सडकलाई वहुवर्षीय आयोजनामा समावेश गर्ने निर्णय भइसकेको छ । पत्र तयार हुदैछ पत्र वुझेर पोखरा सडकमा गई त्यहाका चिफ डिभिजनल इन्जिनियरलाई लगी सडकको निरिक्षण गराई असार भित्र ठेक्का शुरु गर्नुहोला । त्यसो भएमा मंसिरवाट काम शुरु हुन्छ । त्यसका लगि चाहिने करिव ३५ करोड रुपैया निकासामा कुनै व्यवधान आउदैन अर्थ मन्त्रालयका वरिष्ठ अधिकारीले प्रतिनिधि मन्डललाई वताए ।

(केही वर्ष अघि वैदेशिक रोजगारीका क्रममा पिताम्वर)
जीवन सृष्टिको सुन्दर उपहार हो । तर कहिले काहीँ सृष्टिको त्यही सुन्दर उपहार पनि अभिसाप बनेर मृत्यु संग लड्न बाध्य बनाउदो रहेछ । जिवित रहेर संसार नियाल्ने हरेक मानव जातिको ईच्छा हुन्छ । तर त्यो ईच्छा पीडित एक्लैले पूरा गर्न असम्भव छ । यस्तो अबस्थामा सबै सहयोगी हातहरु र मानव रूपी मनहरुको हारगुहारको आबश्यक्ता पर्छ ।
अहिले यस्तै आबश्यकता परेको छ स्याङ्जा आलामदेवी ६ निवासी पित्ताम्बर रानालाई । निज पित्तामबर राना पाल्पामा अध्यन गर्दै पुजा कम्प्युटर पाल्पामा कम्प्युटर प्रशिक्षण गर्दा गर्दै २०१२ मा कोरिया प्रवेश गर्नु भएको थियो त्यसैले उहाँ पाल्पालीहरुको निकटतम आत्मीय ब्यक्ति पनि हुनुहुन्छ तर कोरियामा रहेकै अबस्थामा दुबै मृगौलाले काम गर्न छोडे पछि उपचारमा केही सस्तो हुने भएकोले नेपाल जानुपर्ने बाध्यता आई लाग्यो । र हाल टिचिङ हस्पिटल काठमाडौमा डायलेसिस गराई रहनु भएको छ । उहाँको छिटो भन्दा छिटो मृगौला प्रयारोण गर्नु पर्ने भएको हुदा आर्थिक अबस्था कमजोर भएको कारण देश बिदेश बाट आर्थिक सहयोग जुटाउने अभियान सुरु भएको छ । कोरियामा पनि सबै संघ सस्थाहरुबाट सहयोग रकम जुटाउने अभियान सुरु भैईसकेको छ ।

(शिक्षण अस्पतालमा उपचाररार्थ पिताम्वर )
यसै बीच नेपाल आइपुगेका विष्णु थापाले त्रिवि शिक्षणं अस्पतालमा पुगी रानाको उपचारमा संकलीत तथा आफ्नो तर्फवाट समेत सहयोग रकम हस्तान्तरण गरेका छन ।
त्ष्सैगरी क्यानडामा रहेका रमेश पराजुलीको पहलमा पनि रानाको उपचारमा सहयोग रकम शंकलन जारी रहेको छ ।

पिसाव लगायत अनेक रोगसंग संघर्ष गरेका नरदेव पान्डेको दुखद निधन भएको छ । उपचार अभावमा घरमै पीडा खपेर वस्न वाध्य नरदेवको उपचारकालागि राजधानीमा रहेका केही युवाहरुको पहलमा अस्पताल पुर्याइएपनि उंहा वाच्न सक्नु भएन ।
उपचारकालागि शुक्रवार मिसन अस्पताल ल्याइएका नरवेदको शनिवार दिउसो निधन भएको हो । अस्पताल पुर्याइएका उंहालाई विभिन्न रोगको संक्रमण एकैपटक देखिएको र उपचार ज्टिल वनेको चिकित्सकले वताएको उपचारमा साथै रहेका गणेश पान्डेले वताउनु भएको थियो । निधन पछि नरदेवको पार्थिव शरिरलाई विर्घा ल्याइएको र आइतवार विहान अरुवा घाटमा परम्परा अनुसार अन्तिम संस्कार गरिएको थियो ।
पान्डेको निधन पछि परिवारमा उंहाकी श्रीमती मात्र रहनु भएको छ । हिन्दु विधिपूर्वक उंहाका कान्छा भाइ तिलोत्तमा रुपन्देही निवासी ऋषीकेश पान्डे विर्घा ६ मौलामा क्रिया वस्नु भएको छ ।

जीवनको अन्तिम आरोहमा पुगेका नरदेव पान्डेको उपचार मिसन अस्पताल पाल्पामा चलीरहेको छ । अस्पतालले धरौटी मागीरहेको छ र हामी दौड धुपमा लागका छौ । सवैको सक्दो सहयोगले उपचार संभव होला र यो एक वारको जुनीमा नरदेवले फेरी आंखा उघार्लान भन्ने विश्वास लिएर नै हामी घर घर कुदेका छौ न की फुर्सदले ।
तत्कालै रेस्पोन्स गर्ने शुभेच्छुक हाम्रा आत्मवल र विश्वासका श्रोत हुन । रकम अभाव, पारिवारीक सदस्य अभाव, दहे कांध थाप्ने सज्जनको अभाव, आम्दानीको श्रोतको अभाव उमेरको अभाव र भविष्यको संभावनाको अभावमा वांचेको दुखी परिवारलाई मानवीय नाताले सहयोग गर्न तम्सेका हामी थकित छौ तर विचलित छैनौ । हामी एउटा उदाहरण दिन चाहन्छौ रकम अभावले कोही विर्घावासी सामान्य रोगले मर्नु नपरोस । हामी देशको जिम्मा लिन सक्दैनो कम्तीमा परिवार, टोल र गांउको सहयोगमा खटिन सक्छौ । हामीसंग श्रोतको अभाव छ संभावनाको भविष्य छ । हामी साना मानिस हौ त्यसैले कसैको पुछाइ या मलाई खवर भएन भनेर पछि हट्दैनौ । भए सवैका साथ मिल्लान संभव नभए अटल विश्वास वोकेका हामी युवा केही हप्ताका खाजा खर्च कटौती गरौला र नरदेवलाई वचाउला ।
अपेक्षा ज्यादा नभएपनि नजिकका भनिएकाहरुलाई खवर नगरिएको होइन । मलाई खवर आएन, मलाई कसैलो सोधेन भन्ने र डाक्टर या नर्सलाई मैले चिनेको छु भन्दिउला भन्ने ओठे जवाफ वाहेक केही प्राप्त हुन सकेन । पुलिसको हवल्दार हुने योग्यता नराख्नेले आइजीपी मेरो साथी हो भनेर गड्डी हाक्ने मेरो गांउ । रुपैया नचुहाउनेले ठुलो दाताका गफ हाक्ने मेरो गांउ र कठै दुखी मौले नरदेवहरु भएको मोरे गांउ ।
हाल नरवेद पान्डेको मिसन अस्पताल पाल्पामा उपचार भइरहेको छ । उंहाका साथमा लुंछेली गणेश कुरुवा वस्नु भएको छ । प्रारम्भीक रुपमा रु २५ हजार धरौटी राखिएको मा करिव ५० हजार जती लागत लाग्ने पूर्वानुमान गरिएको छ ।
युवाहरु
हालसम्मका सहयोग कर्ताहरु
१) दिलिप पान्डे – (मुलवाटा मुनी )रु १००० ।
२) दिपक पान्डे (मरेंगदा) रु १०००।
३) दिपक पान्डे (चिसापानी) रु १००० ।
४) कोशल राज पान्डे (मौले) रु ५००० ।
५) खड्ग राना – (कइन्डाडा) रु २००० ।
पहिलो दिन प्राप्त भएको
१) डा. आशोक पान्डे –(फेदी) रु २००० ।
२) माधव पान्डे –(मौला ) र लक्ष्मण पान्डे –(पुच्छार) रु ७५०० ।
३) विजय पान्डे –(फेदी) रु ५०० ।
४) अन्य : रु १०,००० ।
हल सम्मको कुल शंकलन रु ३० हजार मात्र रहेको छ ।
वृस्तित विवरणका लागि मौले नरवेद उपचार सहयोग संयोजक माधव पान्डेको मोवाइल नंर ९८५१०५०९१३ मा सम्पर्क गर्न सकिने छ ।

विर्घा ६ मौला निवासी मौले नरदेव पान्डेको उपचारकालागि काठमाण्डौवासी युवाहरुले सहयोगको शुरुवात गरेका छन । मौला स्थित पुरानो निवासमा रहेका नरदेव पछिल्लो समय पिसाव रोकिने समस्यावाट ग्रस्त थिए । एक मात्र छोरीको वर्षौ पहिला विवाह भएपछि पान्डे दम्पती मात्र परिवारमा रहेका थिए । छिप्पीदो उमेर र विपन्न आर्थिक अवस्थामा रहेका पान्डेको दैनिक जीवन यापन नै असहज वन्दै गइरहेका वेला आइलागेको पिसाव सम्वन्धी समस्याको विपत्तीले ठुलो समस्यामा पारेको थियो ।
स्थानीय स्तरमा पिसावको पाइप लगाएर तत्कालको समस्या समाधान गरेपनि पान्डेको मुत्रनलीवाट रगत वग्न थालेपछि थप समस्या वल्झिएको थियो । स्थानीय स्तरको उपचार प्रयास असफल भएपछि थप उपचारका लागि रकम अभावमा घरमै रहेका पान्डेलाई अत्यन्तै कष्टकर अवस्थामा उद्दार गरी मिसन अस्पताल पाल्पा पुर्याइएको छ ।
विर्घा भरी वत्तीको झलमल भएपनि आर्थिक दुरावस्थाका कारण पाण्डे दम्पती पुरानो घरमा टुकीको भरमा वसीरहेका छन । आम्दानीको कुनै श्रोतको अभाव र वुढ्यौलीले गाज्दै लगेका पान्डे दम्पतीको आम्दानीको एक मात्र श्रोत रहेको वाख्रा पनि केही समय अगाडी चोरी भएपछि दैनिकी कष्टकर वनेको थियो ।
नरवेद पान्डेको उपचारका लागि स्थानीय माधव पान्डेको सक्रियतामा सहयोग रकम शंकलन शुरु भएको छ । उपचारकालगि झन्डै ६० हजार लागत लाग्ने प्रारम्भीक उपचारपछि काठमाण्डौमा रहेका शुभेच्छुकको पहलमा विहिवार देखि थालिएको सहयोग शंकलन अभियानमा करिव २० हजार जम्मा भइ उपचारकालागि पठाइसकीएको छ ।
सहयोग कर्ताहरु
१. डा. अशोक पान्डे रु २०००
२. माधव पान्डे र लक्ष्मण पान्डे रु ७५००
३. अन्य रु १००००
४. विजय पान्डे रु ५००
जम्मा २० हजार
सहयोग गर्न चाहनुहुनेले माधव पान्डेको मोवाइल नंवर ९८५१०९०५१३ मा सम्पर्क गर्न सक्नु हुने छ ।

“वनेके छ पहराले यो छाती मेरो
वगेको छ छहरा रगतमा मेरो
पखेरुमा जन्मे टाकुरामा हुर्के
म झुक्दै नझुक्ने नेपालको छोरो”
गोपाल योन्जनको आवाजमा एकनास यही गीत वजिरहदा मलेसीयावाट भाइवर कलमा भाइ श्रीधर झुल्कीयो । दाई कंहा सेलाउनु भयो आजकल ? तपाई व्यस्त हुनुहोला त्यसो भन्दैमा हामी फुर्सदिला छैनौ । हामी तपाइका पाठक हौ, के हामी प्रति तपाइको जिम्मेवारी छैन?
श्रीधरका प्रश्नले मलाई गम्भीर मात्र वनाएन जिम्मेवार पनि वनायो । मेरा गम्भीर पाठक जस्ले मुख खोल्न भन्दा मनन गर्न उपयुक्त ठान्छन । जसले गांउको चासो र खवरदारी अनि माया एक साथ वोकेका छन । ती मित्रसंगको पुल हो विर्घा व्लग । आफ्ना भावना मुखले कहन भन्दा व्लगमा वहनमा मजा आउछ । त्यसैले त व्लग मेरो नजिकको भावना पोख्ने साथी हा र, पुल हो मित्र मन्डली संग सम्पर्क गर्ने ।
कति पहिराका कुरा गर्छौ प्रगतिका कुरा गर, कति गांउ घरका कुरा गर्छौ शहरका कुर गर कति विगतका कुरा गर्छौ वर्तमानका कुरा गर कति निभेको आगो खोस्रन्छौ वलेको आगो ताप भन्ने मित्रहरु शुभेच्छुक हरु नआएका होइनन । जीवनमा हुनेले भन्दा नहुनेले मन छोए । सफलतामा अट्टहास गर्ने भन्दा विफलतामा झोक्र्याएकाहरुले सामिप्यता पाए । मलाई वलेको आगो ताप्न होइन निभेको आगो खोस्रीन मन पर्छ । त्यसैले त विर्घा व्लग छ, तपाईहरु हुनुहुन्छ र म छु ।
जीवन गणीत होइन त्यसैले यो शुत्रवद्ध हुन सक्तैन । जीवन जीउन कला चाहिदैन यो भोग्दै जीइन्छ । जीवन ठुला उत्सव हरुको समारोह होइन यो त साना साना खुसीहरुको संगालो हो । सरल रुपमा लिनेले जीवन जिए, जटिल वनाउनेहरुले अपेक्षा गरे प्राप्त गरेनन र गुनासो गरे ।
खुशी तिनै मसिना विषयमा भेटिन्छन । मसिना खुशी वुन्न जो तल्लिन छन ती सन्तुष्ट छन । मध्यपुर्व र मलेसियामा रहेका तिनै मित्रहरु गंउमा साना साना खुसीहरुको योगमा व्यस्त छन । जटिल र निरन्तरको कामका वावजुत तिनै जोशिल युवा गांउ संझीन्छन । कतै विद्यालयलाई कम्प्युटर त कतै पाठ्य सामाग्री । कहिले विर्घा सहयोग समाज त कहिले स्यागंजा सहयोग समाज युएइ । तिनै मित्रहरुले गच्छे अनुसार पार्कमा भेला भएर जम्मा गरेको रकम गांउको विकासमा सहायक भएको छ । आफुलाई उच्च कुलीन या विशेष ठान्नेहरुवाट वरु गांउले केही पाउन सकेन । तिनै साना सहयोगले गांउ खुसी छ र मातृभुमी प्रति निभएको योगदानले सहयोगी मनहरु प्रसन्न छन ।
केही वर्ष अघीसम्म युरोप या अमेरिकामा सिमित इन्टरनेट कनेक्सन अहिले ती सवै मित्रहरुको स्मार्ट फोनमा अनलिमिटेड छ । मुलुक, गांउ, आफन्त र आफ्नो पनि हितमा लागीपर्ने तिनै मित्रहरु र उनीहरुको कर्मलाई लाख सलाम सहित ।

जगत रंगको होलीमा रमाउदा मित्र विजय अश्रुधाराले पुरीयो । केही दिनअघिसम्मको औधी खुसी छिटै शोकमा वदलीयो । एउटा अपूरणीय क्षतीले विजयलाई जीवनभर गांजेर गयो । नावालकले मातृत्व गुमायो, परिवारले असल सदस्य गुमायो, समाजले सरल, सौम्य र मृदुभाषी दिपालाई गुमायो ।
“वनै खायो डढेलाले मनै खायो यै मोरीको पापी मायाले
भोक पनि छैन मलाई तिर्खा पनि छैन….”
भन्दै लगनाका चौपारी पल्तीर शुरेश म र विजय वेला वेला जंगलै थर्किनी गरी एक साथ गाउथ्यौ । केही वर्ष मात्र अगाडीका ति दिन रमणीय थिए, रंगीन थिए ।
व्यवहारिकताको जंजालमा म मात्र होइन मित्र विजय र शुरेश पनि वेरिए । दिनहरु औपचारिकतामा घेरीए । भेटघाट पातलीए, कार्यव्यस्तता वढे, व्यवसायीकता वाक्लीए ।
विजय र हामी एउटा नमिठो रिक्ततामा पुरीएको केही दिन नवित्दै त्यस क्षेत्रका समाजसेवी मिर्मीका वेद प्रकाश भट्राइको असामयीक निधन भयो । वामपन्थी विचारधारावाट निकट रहेका वेदे दाई हाम्रा लागि मिथकीय पात्र हुनुहुन्थ्यो । केटाकेटी छदा सुनिने गुल्मीका तेले र वेसारेका जुडुवा पात्रका कथा जस्तै । वारी स्यागंजामा छापको रेशम र मिर्मीका वेदेको नाम खुव चल्तीमा थियो ।
वलशाली वेदे दाई यस्ता छन रे उस्ता छन रे! वेदेले त रागालाई पनि लडाइदिन सक्छन रे, एउटा सिंगै वोकाको मासु खान्छन रे ! जत्रो थाम पनि उचाल्न सक्छन रे । कसैले नसकेको ढुंगो उचाल्छन रे । यस्ता मिथकीय पगरी गुथाइएका वेदे दाई सामाजीक काममा अग्रणी थिए । मिर्मीका स्थानीय भएपनि जिल्लाकै राजनीतिमा उपस्थिति जनाइरहने उनी विर्घातिर वाक्लो आउजाउ गर्नेमा पर्दथे ।
जनता मावीका पूर्व विद्यार्थी रहेका उनी पूर्व विद्यार्थी गठनमा पनि सक्रिय रुपमा लागेका थिए । राजनैतिक गतिविधिमा सक्रिय रहेका वेला स्यागंजाको कार्यक्रममा सहभागी भएर फर्किदा वालिगंमा वेदे दाईलाई हृदयघात भएको थियो । उपचारकालागि पोखराको मणिपाल हुदै काठमाण्डौ ल्याइएका वेदे दाई होसमा आउन सक्नुभएन ।
आफ्नै जन्मस्थान मिर्मीमा उंहाको भावपूर्ण अन्त्येष्टी भएको थियो ।
मृत आत्माको चीर शान्तिको कामना ।