हिउदको मध्य भएर होला चिसो वढिरहेको छ । विहान ३ डिग्रीमात्र रहेको तापक्रम विस्तारै तंग्रीदै १७÷१८ सम्म पुग्छ । उत्तर फर्केको कार्यालयको कोठा भएर होला घुंडा चिसिएका छन । विहानको वर्षौदेखिको कर्मकान्ड सकेर सवैरै कार्यलयमा आउनुको मजा नै वेग्लै हुदो रहेछ । शान्त वातावरणमा देश देशावरका संचारमाध्यममा आखा डुलाउदा फ्रेस महशुस हुदो रहेछ ।
यति वेला गांउ कुहिरोले छोपेकै होला । आमासंग हाते फोनमा वोल्छु जाडो छ वावु । म त आगो ताप्दैछु भन्नुहुन्छ । मिर्मी विर्घाका जीप हुइकिएका होलान । यसो मधुरो घामजुल्कीदा नै गांउले सर्याक सुरुक गर्दै घाम ताप्न निस्के होलान । स्कुले हरु कति वज्यो भन्दै स्कुल पुग्न हतारिदै होलान । शान्त कोठामा मेरापनि वाल्यकालका स्मृतिहरु लगातार आइरहेका छन ।

पिरम्लामा कालै दाग वस्ने गरी वुढावुढी अगेनामा घुस्रिएका होलान । अव रुख घासको वेला भएको छ । वुटामा चढ्न सक्ने मान्छेको महत्व वढेको होला गांउमा । किनकी गांउमा वुढा वुढी र केटाकेटीको वहुमत छ ।
माइती मावल ओहोर दोहोर गर्नेहरु फाट्ट फुट्ट देखिन शुरु गरे होलान । खेतमा छरेको गंहुमा सितका मधुरा शिरविन्दु ढलपल ढलपल गर्दै होलान । मंसिर र माघको सिजनले होला अझैपनि गांउमा उमेर पुगेका छोरा छोरी हुनेहरु इष्टमित्रकोमा कुरा पुर्याउदै होलान ।
स्कुले सरहरु कहिले जाडो विदा होला भनेर कुरी रहेका होलान । एकथरी फुर्सदिलाहरु भलीबलमा र उमेर काटा वसेकाहरु रमीमा खाल जमाउदै होलान । असम त महेशको ब्या गर्नेहो मिलाएर आउ है सेनवाउ भन्दै थिए गनवहादुर दाई ।

वारी खाली छन । वचे खुचेका मकैका डांढ छन । भुल्ली वाल्न कम्ता रुमाइलो हुन्थेन सांझमा सुकेका डांठ, गहते, पिडालु वा आलु पोलेर आगो ताप्दै बारीमा खानुको मजा नै वेग्लै । कस्को भुल्ली कत्रो भयो भनेर नाप्न । सानो तिनो भुल्लीमा जम्प लगाएर नाघ्न । वाह क्या मजाका दिन थिए ।
टेवलको पत्रिका पल्टाउछु अशोक दुलालले ललितपुरको माझगांउले पर्यटक पल्र्खेको कुरा लेखेका छन । म माझगांउका तस्विर हेर्दै मेरो गांउ कल्पिन्छु ।

हिउदको मानु मागी मागी खानु भन्ने उखान गांउ घरमा चल्तीमै छ । हिंउद लागेपछि खेति भित्रिने हरियो घास दाउराको काम पनि कम हुने भएकाले होला एकसरुवा वाहेक माइती, मावल, आफन्तकामा पाहुना लाग्न जाने चलन थियो । जग्गे जात्रा वाक्लै हुन्थे । विहामा जन्ती जान पाए विहान टिका लाएर खामपनि पाइने वाटामा मासु भात पनि खान पाइने भएकाले जन्ती हाम्रो मुख्य आकर्षण थियो ।
तर कतिपय विहामा केटाकेटीलाइृ नलाने, जन्ती पनि सिमित जाने भएपछि हामी बीच वाटोमा जन्ती खान सम्म पुग्थ्यौ । रुद्रीको भात, सप्ताहको भन्डारा धेरै लगाइयो । लाखवत्ति र रुद्रीका निम्ता धेरै मानियो । एकाहा र चौरासी पुजाका निम्ता भन्न धेरै हिडियो । चौको टाहाल्ने देखि सुपारी काट्ने सम्मका सवै कार्यहरु हाम्रालागि विशेष हुन्थे ।

व्रतवन्ध र सप्ताहहरु विशेष हुन्थे । गांउघरको रौनक हिउदमा नै थियो । ठुलो अगेना वनाएर तरुल र साग मिलाएर तिहुन पकाउनु । अलिकता घ्यूले झानेर भात वसाल्नु । केरा र मुलाको अचार वनाउनु । वारीको डिलमा लुगा खोलेर वसेर खाना खानु । कम्ता रमाईला थिएनन हिउदका दिनहरु । स्कुल छुट्टी भए मावल जानु । एकादशीमा राम्दी र माघे सक्रान्तिमा रिडी जानु । स्वस्थानीको कथा सुन्न जानु । फर्किदा बेवरा, काक्रा, उखु जे पाइन्छ चोरेर खानु ।
वत्ती नहुदा चिराक वाल्नु या चप्पल वाल्दै दौडनु । धान काटेर गांज परेको खेतमा खाली खुट्टा वुर्कुसी मार्नु । कहिले खुट्टा मर्काउनु, कहिले चिथोरिनु , डन्डा लौरा खेल्नु, मोजाको भलीवल खेल्नु वाल सुलभ मात्र होइनन पवित्र गांउले पर्वहरु थिए ।

यो चिसो र धुलोले छोप्दै गरेको राजधानीमा वसेर ती बालापन संझीनु , अतित हुदै गरेको गांउ कल्पिनु र निश्चल गांउलेको माया संझेर पग्लीनुको विकल्प छैन । सधैको दौडधुप, सधैका आपाधापी, स्वार्थी समूहका कृतिम हासोहरुले त्यो वालपनको निश्चल हासो कंहावाट देओस ।
कहिले कांही फेसवुक र टुइटरमा शेयर हुने तस्विरहरु हेरेर गांउ कल्पिदै छु । म यंहा विरानो शहरमा । कठिन थिए तर कम्ता रमाइला थिएनन ती दिनहरु । व्लग नियमित नभएको हप्तौ भयो । आजकल यो विरानो हुन लागेको छ । मैलाई विरानो लाग्यो भने प्रिय पाठकहरुलाई कस्तो पो लाग्दो हो । त्यसैले यो एकालापवाट निरन्तरहुने कोशिष गरेको छु ।