माफ गर्नु होला ! म मिस गरिरहेछु…

Picture 376
यो तस्विर लिने वेला कतिपयले भनेका थिए – मिलेसम्म प्रकाशित नहोस । म मेरो मन शान्त गर्न उनीहरुको वचनलाई तोड्दै छु । व्यवसायीक पत्रकारहरुलाई यस्तो स्पस्टीकरण दिनु जरुरी हुन्थेन होला म रहरको पत्रकारिता गर्देछु । त्यसैले मलाई माफ गर्नु होला ।
गांउमा जन्मे हुर्केको मान्छेलाई चाडवाड हुन या उद्यौली उभौली गांउकै याद ज्यदा आउदो रहेछ । गांउलाई यतिवेला तिहारले छपक्कै छोपेको छ । दशैमै कोपिला खेलेको सयपत्री र मखमली फुल्नु सम्म फुलेका होलान । तिहारको रौनकले गणेश दाईका आंटीदेखि सिल्टुगं घारीसम्म भरिएका होलान । देउसी भैलो खेल्नेहरु टिम वनाउदै होलान । मादलमा खरी भरिदै होला या खैजडी सेकाइदै होला । त्यसैले त मैले गांउ मिस गरेको छु ।
कुनै दिन थिए रानाको सानु, सुरेश, दुर्गा र म भैलो खेल्न निस्किन्थ्यौ । रातीमा चप्पल वालेर या सलाई कोर्दै अधेरो वाटोमा हिड्नु रात मध्य रातै भैलो भनेर फलाक्नु ।सुका मोहर पाउदा प्रफुल्लीत हुनु हाम्रा विगत थिए । त्यही कलेक्सनले गैरामा पिकनिक खानु कम्ती रमाइलो हुन्थेन ।
Picture 379
जीवन भनेकै परिवर्तन रहेछ । अरु कुरा वदलीउन या रहुन समय वदलिदो रहेछ । हिजोका केटा केटी हामी आज परिपक्व वनेका छौ । केही समय पछि हाम्रो विगतलाई हाम्रा भविष्य केटाकेटीले पालो देलान । पण्डितका गैहामा या सिलटुगं घारीमा तास खेल्ने हामी विस्तारै गणेश दाइको आटीसम्म पहुच पुर्याउन सफल भएका थियौ ।
यही गांउ यही परिवेश चाड वाड आउदा अझ नजिक हुदो रहेछ । लाग्छ मध्य पूर्व या मलेसीया, अष्टे«लीया देखि अमेरीका सम्म फैलीएका परदेशीलाई अझ परिवेशले कति रुवाउदो हो । सवैलाई आउदै गरेको तिहारको सुभकामना ।

जनता मा.वी. र डिल्ली नारायण गुरु

विर्घाकै प्रशिद्ध जनता मावीमा लामो समय अध्यापन गराउनु भएका डिल्ली नारायण गुरु र जनतामावी पर्याय जस्ता लाग्छन मेरा लागि ।
स्यागंजामै नमुना मानिएको र विर्घाको शैक्षिक जागरणका लागि प्रशिद्ध रहेको जनता मावीको पुरानो भवन जीर्ण भएर गए संगै नंया भवन तयार भएको छ । अनेक आरोह अवरोहका बीच लामो समय अध्यापन गराउनु भएका डिल्ली नारायण गुरुपनि हाल वृद्ध अवस्थामा हुनुहुन्छ ।
केही दिन पहिले अर्चलेमा डिल्ली नारायण गुरुसंगको जम्का भेटमा उंहासंग लामो भला कुसारी भयो । राजनैतिक विचार या विगतका क्रियाकलापमा जो जंहा रहेपनि डिल्ली नाररायण गुरु मेरालागि आदरणीय हुनुहुन्छ ।
उंहाले गण्डकी पश्रवण क्षेत्रका तिर्थस्थलको वारेमा वताउनु भएको ज्ञान मैले वर्षौ लगाएपनि पाउन सक्तिन त्यस्ता ज्ञानका खानी डिल्ली नारायण गुरु गत वर्षको पत्नी वियोगपछि एकल जीवन विताउदै आउनु भएको छ ।
त्यस्ता संस्कृत साहित्यका प्रविण डिल्लीनारायण गुरुसंग शिवलला पान्डे र मेरो वार्तालाप अविस्मरणीय रहेको थियो ।
Picture 522
डाडा पारीका घामःअर्चले शुन्दरको पसलमा चियापत्ती किनेपछि डिल्ली नारायण गुरु ।
Picture 524
कुरा यसो होः कपीमै लेखेर गण्डकी क्षेत्रको महत्व देखाउदै गुरु । साथमा रमेश अर्चले ।
Picture 521
इतिहास र वर्तमानः जनता मावीको नंया र पुरानो भवन ।

चुनावी चटारोमा विर्घा

मुलक नै चुनावी माहोलमा होमिएका वेला विर्घा पनि चुनावी अभियानमा डुवेको छ । दोश्रो संविधानसभा निर्वाचनकालागि ३ जना गांउकै उम्मेदवार पाएको विर्घामा कांगे्रसको समानुपातिकमा शंकर पान्डे,प्रत्यक्षमा मोहन पान्डे र राप्रपाका तर्फवाट वेद प्रसाद भट्टराइ खहरे चुनावी मैदानमा छन । यद्यपि यंहा कांगे्रस र एमालेबीच कडा प्रतिष्पर्धा देखिएको छ । लगातार पराजय भोगेका मुक्ति पाठक र दोश्रो पल्टको उम्मेदवारीमा रहेका मोहन पान्डेबीच यसपल्ट तिव्र प्रतिष्पर्धा देखिएको छ ।
यसै शिलशिलामा प्राय चुपचाप रहने एमालेले पहिलोपल्ट विर्घा ६ कट्टीमा पार्टीको प्रचार प्रसार कार्यालय खोलेको छ भने मोहन पान्डेले पनि गहलामवाट घरदैलो अभियान शुरु गरेका छन । विगतमा कांग्रेसले एकछत्र भोट पाउदै आएको विर्घामा यो पल्ट ठूलो विभाजन देखिएको छ । यस विभाजन पछि एमालेले विर्घावाट नसोचेको भोट पाउने देखिएको विर्घाकै वासिन्दाहरु वताउछन ।
धेरैजसो पाल्पाको वसाई, गांउ भन्दा केन्द्रकै ध्यान र ५ तथा ६ नंवर वडाका वासिन्दासंग टाढिने प्रवृतिले मोहन पान्डेलाई त्यस क्षेत्रवाट कम मत पर्ने देखिएको छ । आफु कांग्रेसमै आवद्ध रहेपनि मोहन पान्डे हराउ अभियानमा लागेका त्यस क्षेत्रमा एक युवाले भने ५ र ६ वडा वाट हालसम्मको अनुमानमा मोहन पान्डेलाईज्यादै कम भोट पर्ने देखिएको छ ।
मोहन पान्डेको आफ्नै गांउमा विभाजन आएपछि नतिजा आफ्नो पक्षमा पर्ने देखपछि हौसिएका एमाले समर्थक कार्यकर्ताहरु यसपल्ट व्यापक चुनावी प्रचार प्रसारमा जुटेका छन । समग्रमा विर्घाको चुनावी तयारी हेर्दा हालसम्म प्रचार प्रसारमा मुक्ति पाठक पक्षधरहरु धेरै अगाडी देखिएका छन ।
लगातारको हार भोगेका मुक्ति पाठकलाई यसपल्ट सहानुभूतिको मतपनि धेरै पर्ने विर्घा ३ कुलुमका नारायण पान्डेले वताए । विर्घाको विभाजनको असर छिमेकी गांउमा पनि देखिएको छ । चन्डी भन्ज्यागं, आलमदेवी, श्री कृष्ण गन्डकी तथा मालूगांका वासिन्दाले पनि विर्घामा काग्रेंसमा आएको विभाजनका कारण आफुहरु निरास भएको वताए । हामीमा पनि विगतमा जस्तो उत्साह छैन मालुगंका एक पुराना कागे्रस कार्यकर्ताले वताए ।
1391513_246115195540916_1563153917_n
फेरी पनि भोट दिनुहोलाः गहलामको घरदैलो कार्यक्रममा मोहन पान्डे ।
Picture 517
यस पल्ट मुक्ति पाठकलाई हेर्ने कीः विर्घाको एमाले प्रचार कार्यालय ।
Picture 462
यस पल्ट के गर्ने होलाः चुनावी छलफलमा विर्घाका वुढापाकाहरु, वलराम पान्डे, हिमलाल पान्डे, देवी पान्डे र किसान सर ।

रातो भालेको डायरी

दशै राम रमाइलो गर्ने गजवको मौका हो । यही अवसरमा भेला हुने साथीभाइबीच अनेक गफ गाफका अलावा विभिन्न रमाइलो गर्ने वहानाहरु निस्किन्छन । राजधानीको सधै असारे धपेडी भुल्न विर्घा पुगेको म यी धपेडी बाट रिफ्रेस हुन अली ढिला सम्मै गांउमा रहे । यसै क्रममा गांउमा रहेका विभिन्न उमेरस मुहका दाजु भाइ मेरा मित्र मन्डलीमा सहभागी वने । विहान भर गांउघरको भेटघाट, घुमघाम, दिउसो गणेशका घरमा हुने चक्कीका कार्यक्रमपछि हाम्रा हरेक साझ विशेष रहे । कुलामुनी भट्टराइकोमा गपुले सुन्ने देखि खर्सिगैह्रा नौली दिदीकोमा भाले खोज्ने सम्मका रमाइलाबीच एक दिनको रातो भालेको डायरी यंहाहरुलाई ।
खासमा गोविन्द, राजेन्द्र, शुरेश, सन्जु वावा, शेषकान्त र म यस समुहका अभियन्ता वन्यौ । यो समुहले खर्सिगैहवाट रातो भाले खाजेर ल्याएर खाएपछि लाइवे्ररीको आगनमा रमाइलो गर्दासम्मका तस्विरहरु यंहा राखिएको छ ।
Picture 596
कता पाइएलाः रातो भाले कंहा होला भन्ने जानकारी लिदै फोनमा युवाहरु ।
Picture 582
भाले होलाकीः खर्सिगैह नौली दिदीको घरमा भालेको खोजीकर्ता युवाहरु ।
Picture 583
बीचको ठिक होलाः भालेलाई घेराहाल्दै गोविन्द ।
Picture 585
अंह यति सानो त कंहा दिन्छु रः नौली दिदी प्रतिवाद गर्दै ।
Picture 586
कुखुरी कांः छोप्न थालेपछि भागेर गोठको धुरीमा पुगेको रातो भाले ।
Picture 597
चाुखुम कीः रातो भालेको परिकार तयार हुदै ।
Picture 599
भोजन भन्दा भोक मिठोः भालेको स्वाद भुजासंग लिदै शुरेश पान्डे ।
Picture 607
मरी लानु के छ र ः भालेको भोजन पछि लाइवे्ररीमा राती आगो वालेर रमाइलो लिदै सहभागीहरु । रमाइलो रात्रीको पूर्वाधसम्म चलेको थियो र मेरो काठमाण्डौ यात्रा विहान सखारै शुरु भएको थियो ।

भव्य रह्यो दशै

दशै २०७० सकिएको छ । दशै सकिएपनि यस संगका संझनाहरु स्मृतिमा ताजै छन । दशै झरीको अवरोधका वावजुत भव्य रह्यो । दशै भेटघाट गर्ने अवसरका अलावा मान्यजनवाट टिका लगाउने, आशिर्वाद लिने तथा घुमघाम गर्ने मिठो वहाना वन्यो ।
यसपल्ट दशैमा म छिटै घर लागेकालेपनि होला व्लग नियमित गर्न पाइएन, न त औपचारिक रुपमै शुभकामना वाड्न पाइयो ।
यद्यपि घटस्थापनाको दिन विर्घा पुगेर शुरु भएको दशैमा रमेशको विवाहमा सरिक हुने तथा क्षेत्रपालको पुजामा रमाइलो गर्ने अवसर मिल्यो । दशैको टिका भने यसपल्ट कम विर्घालीले लगाए । कतै जुठा त कतै के के अवरोध रहे दशैका लागि यद्यपि म भने टिका लगाउन पाउने भाग्यमानीमा दरिए ।
पूर्णिमा पछिसम्म वसेर होला गांउ छोड्न मनै नलाग्ने । गांउमा दशैका अलावा चुनावी माहोलले रंग थपेको छ । गांउमा हरियाली प्रशस्त छ भने मिर्मी विर्घा वाटो भने लामो वर्षाले वस चल्न नसक्ने वनाएको छ ।

क्षेत्रीय प्रशासक सहितका उच्च सरकारी अधिकारी विर्घामा

पश्चिमान्चल क्षेत्रीय प्रशासक लोकदर्शन रेग्मी लगायत पश्चिमान्चल विकास क्षेत्रका उच्च प्रशासकहरु आज मंगलवार विर्घाको भ्रमणमा रहेका छन । विर्घाको सडक, विद्यालय, पुस्तकालय लगायतका आयोजनाहरुको निरिक्षणकालागि उच्च पदस्थ सरकारी अधिकारीहरु विर्घा गएका हुन । भ्रमण दलमा स्यागजाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी कृष्ण राउत, स्थानीय विकास अधिकारी, जिल्ला शिक्षा अधिकारी, प्रहरी प्रमुख, क्षेत्रीय सडक पोखराका क्षेत्रीय निर्देशक लगायतका उच्च पदस्थ सरकारी अधिकारीहरु रहेका छन ।
प्रधानमन्त्रीका प्रेस संयोजक राजेन्द्र पान्डेले विर्घावाट दिएको जानकारी अनुसार यस वर्ष विर्घाकालागि परेका राष्ट्रिय स्तरका आयोजनाहरुको निरिक्षण तथा सहजीकरण गर्न उक्त प्रतिनिधि मन्डल विर्घा पुगेको हो । आज जमावी अर्चले, मातृभूमि पुस्तकालय, कट्टी, मिर्मी विर्घा सडक, आलमदेवी, भवानी मावी वैघा लगायतको निरिक्षण गरेपछि उक्त प्रतिनिधि मन्डलले विर्घा गाविसको कार्यालय कट्टीमा स्थानीय वासीसंग अन्तकृया गर्नेछ ।
उच्चसरकारी प्रतिनिधिको स्वागतकालागि ठुलो संख्यामा विर्घालीहरु फुलमाला लिएर गहलाम सम्म पुगेका थिए । भ्रमणको संयोजन तथा सहजीकरण प्रेस संयोजक राजेन्द्र पान्डेले गरेका थिए ।